Samenleving & Cultuur
Actuele projecten
Sig sensibiliseert het brede publiek rond het thema 'omgaan met een beperking/handicap'. Hier enkele campagnes waarvan Sig de initiatiefnemer is of waaraan wij actief meewerken.
Achter Het Label
'Achter het label' is een tentoonstelling van 12 portretten van mensen met een handicap die via zelf gekozen woorden op hun gezicht tonen dat ze meer zijn dan het label van hun handicap.
Het is mogelijk deze tentoonstelling te ontlenen bij Sig. Alle info over het materiaal en en de afspraken vind je hier in het infodocument. Interesse? Neem contact op met Kim via e-mail.
De week van NAH
Sig is mede initiatiefnemer vanuit de NAH Liga om jaarlijks ‘De Week van NAH’ te organiseren en te promoten. Het succes van de vorige edities zette ons aan om ook in 2020 mee onze schouders onder dit initiatief te zetten. Dit jaar viel de sensibiliserende periode van 12 tot 17 oktober. Ondanks de beperkingen door het coronavirus vonden toch heel wat activiteiten plaats. Sig organiseerde vier online NAH-cafés (voor in totaal 46 mensen). Voor Oost-Vlaanderen is Sig de coördinerende instantie. Sig werkt echter ook mee in andere provincies. We willen ook mensen met NAH zelf een forum geven. Er kwam een centrale webpagina www.deweekvanNAH.be om het geheel te promoten en lanceren. Op die manier willen we aandacht genereren bij het brede publiek en de pers voor de noden van mensen met een niet-aangeboren hersenletsel. Sig stond zelf in voor het online lanceringsmoment van De week van NAH. "Studio Sig" lanceerde op vrijdagavond 2 oktober het evenement met een boekvoorstelling van Greet Demesmaeker (zie elders in dit verslag) en een welkomspeech van de nieuwe voorzitter van de NAH Liga, Philippe Stas. In totaal schreven zich 143 mensen in voor de zoom-sessie. Achteraf bekijken en beluisteren was ook mogelijk.
Meer info over de week van NAH in 2021 volgt zo snel mogelijk.
Kennisplein www.hersenletsels.be
De baseline van het digitaal kennisplein www.hersenletsels.be luidt ‘Toegankelijke informatie en kennis over de gevolgen van een niet-aangeboren hersenletsel (NAH)’. Het logo van de website heeft een klein letsel: de 3e E staat op zijn kop! Het doel is alle bestaande kennis, expertise en materiaal over NAH samen te brengen. We maken hierbij gebruik van het bestaande kennisplein. www.hersenletsels.be is dus eigenlijk een kloon van dat kennisplein en staat ermee in verbinding, wat alleen maar voordelen heeft. De site is voor iedereen toegankelijk, dus niet alleen voor hulpverleners of professionals. Ook mensen met een hersenletsel zelf, mantelzorgers, enz. kunnen er terecht. De opbouw van de website is zo bedacht dat bezoekers zo snel mogelijk de informatie vinden die ze zoeken. Alle inhoud is als een bepaald type kennis ‘getagd’ met één of meerdere thema’s en trefwoorden. Deze zijn zo gekozen dat mensen bij het begin van hun internetzoektocht (langs Google dus) snel op hersenletsels.be terechtkomen.
Momenteel zijn er 5 thema’s en 24 trefwoorden, maar dat aantal kan groeien. Hersenletsels.be heeft niet de bedoeling ooit af te zijn, integendeel. De kennis rond hersenletsel zal blijven groeien. Elk thema heeft een inhoudelijke beheerder (of een duo beheerders), die mee zorgen voor de input en kwaliteitstoetsing. We willen namelijk betrouwbare informatie ter beschikking stellen, dus ‘het mag iets meer zijn’ dan wat je zomaar op het internet vindt.
De themabeheerders per thema zijn:
- Herstel na hersenletsel (Guy Lorent en Chris Truyers)
- Zichtbare en onzichtbare gevolgen (Christophe Lafosse en Dirk Liessens)
- Samenleven na een NAH (Elke Sarens en Engelien Lannoo)
- Ondersteuning thuis (Marie De Pooter en Ria Renders)
- NAH bij kinderen en jongeren (Annette Van Hoof en Nathalie Ansoms)
De website heeft ook een kalenderfunctie. Op termijn ambiëren we een volwaardige hersenletselagenda voor heel Vlaanderen, zodat alle informatie op één plaats raadpleegbaar is. Deze website is een initiatief is van Sig, de Hersenletsel Liga, SAM, Rondpunt en vele andere NAH-organisaties in Vlaanderen. Sig speelt hierbij een coördinerende rol.
In de loop van 2020 heeft SAM (door besparingsoperaties) beslist om de ondersteuning van het websiteplatform van het kennisplein stop te zetten. Er zijn concrete plannen om alle inhoud van hersenletsels.be te integreren in de nieuwe website van de Hersenletsel Liga (www.hersenletselliga.be).
Reizende tentoonstelling NAH
Mensen met een hersenletsel (na een ongeval, een beroerte of tumor) worden van de ene dag op de andere geconfronteerd met een breuk in het leven: plots kunnen ze niet meer stappen, spreken, eten, enz. Gelukkig staat de medische wetenschap ondertussen heel ver en worden velen (na een lange revalidatieperiode) uit het ziekenhuis ontslagen. Maar eens thuis begint de lijdensweg pas echt. Dan pas beseffen ze dat niets meer is zoals vroeger: de opgelopen hersenschade heeft onzichtbare gevolgen: concentratieproblemen, ernstig geheugenverlies, persoonlijkheidsverandering. De ouder/partner in kwestie is niet meer dezelfde: "Hij/zij ziet er wel uit als vroeger, maar ik herken hem/haar niet meer". Opnieuw werken of een leven opbouwen lukt moeilijk, wat uitmondt in o.a. sociale isolatie.
De grootste motivatie voor deze reizende tentoonstelling over NAH is het zichtbaar maken van de onzichtbare gevolgen van een hersenletsel: mensen laten zien en vertellen dat er, ondanks de handicap, nog heel veel mogelijk is! Mensen met NAH kunnen zelf nog heel wat (leren), o.a. fotograferen. Soms hebben ze dat vroeger veel gedaan, voor anderen is het nieuw. De 'NAH-fotogroep' is een methodiek die in heel wat NAH-voorzieningen wordt gebruikt (Sig verspreidt het draaiboek bij deze methodiek en verzorgt vorming aan begeleiders): NAH-patiënten krijgen in kleine groep een mini opleiding fotografie. De foto's die ze zelf nemen, zijn de ingangspoort tot gesprekken over hun ervaringen met NAH, tegelijk is het een expressiepoort om hun gevoelens te uiten (eigenlijk therapeutische fotografie dus). Een NAH-fotogroep werkt naar een eindproduct toe: een zelfgebouwde tentoonstelling voor familie en vrienden.
Jammer genoeg blijft het daar dan vaak bij. Sig heeft met de foto's van één of verschillende NAH-fotogroepen en getuigenissen van NAH-patiënten (in de vorm van een filmpje) een reizende tentoonstelling in elkaar gebokst. Het doel was in eerste instantie in Oost-Vlaanderen (dankzij een projectsubsidie van de Vlaamse Gemeenschap) een ruim publiek bereiken via lokale dienstencentra, bibliotheken, culturele centra, enz.
Het in eigen beheer gerealiseerde
filmpje Chaos in mijn hoofd bundelt een aantal getuigenissen van mensen met een hersenletsel. Ze hebben het vooral over de onzichtbare gevolgen van hun beperking. Het filmpje werd gelanceerd op de sociale media naar aanleiding van dit project en genereerde zeer veel belangstelling: 22457 views op Facebook en YouTube en heel veel reacties van lotgenoten die zich gesteund voelden en de onzichtbare gevolgen (h)erkenden. Het filmpje maakt standaard deel uit van de reizende tentoonstelling in een houten kiosk, zodat bezoekers aan de tentoonstelling een beeld krijgen van de mensen die de foto’s gemaakt hebben.
Haal de reizende tentoonstelling in huis
Vraag deze reizende NAH-tentoonstelling aan. Lees hier alle praktische informatie en contacteer Kim Van Daele (kim.van.daele@sig-net.be - tel. 053 38 28 18) voor alle info!
CC De Klaproos Landegem
VSPW Gent
Een initiatief van Sig met de steun van
‘Rita hoort niet goed’
Gehoor en verstandelijke beperking
De intervisiewerkgroep ‘Gehoor en verstandelijke beperking’ die eind 2011 het sensibilisatiepakket over gehoorstoornissen en verstandelijke beperking afwerkte, is ondertussen een volwaardige intervisiewerkgroep geworden. Men bekijkt er de (mogelijke) gevolgen van het gehoorverlies op de leefgroepwerking en de dagelijkse omgang tussen volwassen cliënten en hun begeleiders, verzorgers, enz. Het infopakket staat integraal op de website
www.ritahoortnietgoed.be.
Bij een aantal syndromen, bv. het syndroom van Down, is het risico op een verminderd of verstoord gehoor groot. De praktijk toont echter aan dat veel begeleiders hiervan niet op de hoogte zijn of er te weinig aandacht aan besteden. Nochtans is het vanzelfsprekend dat een verminderd gehoor van de cliënt een invloed heeft op zijn sociale omgang, communicatie, oriëntatie, begripsvorming, enz. Om de website en informatie nog meer bekendheid te laten krijgen, werd er onlangs werk gemaakt van een bekendmakingsfolder i.s.m. Hoorexpert. De folder werd in 2017 verspreid naar alle voorzieningen van het VAPH.
Op de website www.ritahoortnietgoed.be kan ook een checklist worden gedownload die detectie van gehoorverlies mogelijk maakt. Het aantal bezoekers in 2020 bedroeg 2948. Uit statistieken van YouTube blijkt dat het sensibiliserend filmpje sinds de productie 1924 keer is bekeken. 5678 bezoekers hebben ondertussen ook (delen van) de publicatie gedownload.
Eerdere sensibiliseringsprojecten
Volgens Willy
Sig lanceert Volgens Willy, een reeks (voorlees)boeken voor, over en opgedragen aan personen met een verstandelijke beperking.
Het concept: werken met uit het leven gegrepen thema’s
Dit vernieuwende concept belicht in korte verhalen de beleving van een bewoner, volledig vanuit zijn perspectief. De verhalen zijn stuk voor stuk uit het leven gegrepen. Ze zijn geïnspireerd op 25 jaar praktijkervaring van de auteur Johan Engels, een begeleider in een leefgroep van personen met een verstandelijke beperking.
Elk verhaal verschijnt apart in boekvorm (36 bladzijden, met hardcover, in vierkleurendruk en op een handig vierkant formaat van 22x22 cm) en behandelt telkens een thema dat aansluit bij zeer herkenbare situaties uit de praktijk:
- een opvoedster die weggaat
- verliefd zijn
- een inbreuk op de vertrouwde structuur door een feestdag midden in de week
- omgaan met rouw
- enz.
Het idee is gegroeid vanuit een heel concrete vraag van bewoners zelf: bestaan er boeken die over ONS gaan, over leven in een leefgroep? Dit als repliek op het wekelijkse voorlees-uurtje dat vastliep op sprookjes en andere kinderboekjes. Deze vraag stemde tot nadenken en gaf de aanzet voor de uitwerking van dit concept.
De proefontwerpen werden zeer positief onthaald door bewoners met een divers verstandelijk niveau. We probeerden de boekjes uit bij het voorlezen en bij het zelfstandig lezen, maar ook als kijk- en prentenboeken. Ook docenten aan de opleiding Bachelor Orthopedagogie en medewerkers van een aantal organisaties waren enthousiast. Dit project, dat mee werd uitgewerkt door Ben Wuyts en Luc Kockelbergh, kreeg alvast ook de steun en goedkeuring van Will Tura, zijn uitgeverij Jean Kluger NV, K3 en Studio 100, Clouseau en EMI Belgium.
>> Meer info op www.volgenswilly.be - In de toekomst hopen we op deze website pagina’s te maken die bedoeld zijn voor personen met een verstandelijke beperking, met daarop spelletjes, zoekopdrachten en andere oefeningen die kunnen bijdragen tot het op maat bespreekbaar maken van de thema’s uit de boekjes.
>> Bestel hier deel 1: Willy en Zwans
>> Bestel hier deel 2: Wonen in de Groene Leefgroep
>> Bestel hier deel 3: Emma is mijn lief!
>> Bestel hier deel 4: Deel 4: Pepe Maurice is dood
(Te) veel dB is niet OK
>> Over lawaaipreventie bij kinderen en jongeren
We leven in een luidruchtige maatschappij en de gevolgen daarvan zijn niet meer te negeren. Het staat meer en meer in de (pers)belangstelling dat mensen veel te vroeg aan gehoorverlies lijden door blootstelling aan té veel lawaai. Zich bewust zijn van gevaren en jezelf preventief (leren) beschermen zou eigenlijk even normaal moeten zijn als eten en drinken, want…
Wist je dat …
- gehoorschade al kan optreden bij blootstelling aan 80 dB
- gehoorschade pas écht opvalt als het al te laat is?
- gehoorschade niet meer te herstellen is?
- gehoorschade grote gevolgen heeft voor het sociaal leven?
- het iedereen kan overkomen, jong en oud… ook u?
- op feestjes, concerten of andere voorstellingen gemakkelijk waarden van meer dan 100 dB worden gehaald?
- dit te vergelijken is met een paar uur luisteren naar het lawaai van een drilboor?
- dit al na enkele minuten blijvende schade kan opleveren?
- preventie en bescherming van het gehoor deel zouden moeten uitmaken van de opvoeding?
- Kinderen (zelfs de allerkleinsten!) en jongeren zijn een kwetsbare groep. Ouders zijn zich dikwijls niet bewust van de gevaren of onderschatten de gevolgen. We zijn gewoon aan het ‘lawaai’, maar toch lopen kinderen dagelijks schade op die veel te vroeg gevolgen zal hebben omdat ze minder goed horen.
Sig biedt i.s.m. de afdeling audiologie van de Arteveldehogeschool Gent drie vormingsessies voor ouders en/of andere zorgdragers:
- Draag zorg voor kleine oortjes!
- Over bescherming en preventie bij kinderen van 0 tot 3
- Té veel lawaai? Gehoor bye-bye!
- Over risico's en preventie bij kinderen in kleuter en lager onderwijs
- Nu een MP3 speler, straks een hoorapparaat?
- Over risico's en zich als jongere (nog) beter te (leren) beschermen
- Deze vormingen zijn opgenomen in het Sig-aanbod vorming op maat.
>> Meer info
Anders naar de bib
>> Bezoek op maat van personen met een beperking of ontwikkelingsstoornis
Als openbare instelling heeft de bibliotheek verschillende functies. Naast een plaats waar informatie en kennis wordt doorgegeven is het ook meer en meer een ontmoetingsplaats van mensen met een verschillende (culturele) achtergrond en verschillende mogelijkheden en beperkingen. Omgaan met diversiteit behoort dan ook tot de kerntaken van de bibliotheek als maatschappelijke actor.
Vanuit die visie is Sig in 2001 met medewerking van het VCOB en steun van de Cera Foundation van start gegaan met het project Anders naar de bib. Met dit project hopen we een brug slaan tussen mensen met een beperking en bibliotheken. We willen dat mensen met specifieke problemen de bibliotheek ‘ontdekken’ als een voor iedereen toegankelijke plaats waar ook zij welkom zijn. Anders naar de bib biedt bib-medewerkers informatie over een aantal beperkingen en ontwikkelingsstoornissen, met veel tips over hoe hiermee kan worden omgegaan. Om tegemoet te komen aan de vraag om elke rondleiding ‘op maat’ te maken voor personen met een beperking is alle materiaal samengebracht op een website en een infobrochure.
>> Bezoek de website Anders naar de bib
>> Meer info over de brochure Anders naar de bib
