Taalcommunicatie met ouderen, ook in probleemsituaties

Korte inhoud

Talige communicatie van en met oudere mensen is het hoofdthema van dit boek. Hoe is hun taalgebruik, hoe zijn de communicatieve interacties van ouderen onderling en van jongeren met ouderen? Welke problemen kunnen er in deze communicatie optreden en hoe kunnen die beperkt of verminderd worden? Hoe kunnen communicatiepartners zich daaraan aanpassen? Kunnen ze daarbij bijvoorbeeld gebruik maken van niet-talige communicatie en van hulpmiddelen?

Voor velen die met ouderen in contact komen, lijkt het vanzelfsprekend om dezelfde taal te gebruiken en op dezelfde wijze als zij al altijd hebben gedaan. Dat is echter niet altijd de meest efficiënte werkwijze. Fouten die in de communicatie met ouderen worden gemaakt, komen vooral voort uit onwetendheid. Als jongere gesprekspartners bepaalde problemen en stoornissen onderkennen, kunnen heel wat moeilijkheden worden voorkomen. Dit verhoogt ook zeker de kwaliteit van het leven van ouderen.

Wat in het boek beschreven staat als hulp bij communicatie, is helemaal niet spectaculair maar wel essentieel. Vaak is het een kwestie van eraan te denken en er een gewoonte van te maken. Om in dit alles inzicht te verschaffen bespreekt het boek ook de meest voorkomende stoornissen in taal en communicatie bij ouderen. Problemen in hun communicatie grijpen immers zeer sterk in hun leven in.

Het boek is bedoeld voor allen die met ouderen in contact komen: familieleden, verzorgers, verplegers, kinesisten, logopedisten en taaltherapeuten, audiologen, psychologen, huisartsen, geriaters en gerontologen, kno-artsen,... Ook allen die beroepshalve bij mantelzorg zijn betrokken, zouden de inhoud van dit boek bij voorkeur in hun opleiding mee moeten krijgen.

Extra aandacht voor de communicatie met ouderen is zeker noodzakelijk, want inleving alleen is niet genoeg. Er zijn bepaalde specifieke vaardigheden nodig. Dit wordt zeker duidelijk als hulpverleners bij ouderen er zich van bewust worden dat ze ook nooit zelf oud zijn geweest.

Over de auteur

Luce A. Plasschaert is orthopedagoge en logopediste. Ze doceerde aan de Katholieke Vlaamse Hogeschool (nu Thomas More Hogeschool) in Antwerpen en hielp mee aan de oprichting van de eerste diensten voor logopedie in Antwerpen en in het UZ te Leuven. Ze onderzocht en behandelde er voornamelijk kinderen met spraak-, taal-, lees- en schrijfstoornissen. Stilaan ging haar aandacht meer naar taalstoornissen bij volwassenen. Ze publiceerde: Afasie. Raadgevingen bij taalstoornissen van volwassenen (1979) en leidde de vertaling en aanpassing van twee werken van S.Howell-Brubaker, Bronnenboek voor afasie (1989) en Werkboek voor afasie (1993, tweede, geactualiseerde druk 2012).

Inhoudsopgave

DEEL 1: TAALCOMMUNICATIE MET OUDEREN

• Hoofdstuk 1 Taal en communicatie - een schets
• Hoofdstuk 2 Taalgebruik en communicatie van ouderen - Inhoud van de talige communicatie bij ouderen (uitwisselen van informatie, uitdrukken van wensen en behoeften, vragen om hulp en bevelen, uitdrukken van gevoelens en emoties) - Vorm van de talige communicatie bij ouderen (spreken, het begrijpen van gesproken taal, lezen en schrijven)
• Hoofdstuk 3 Gesprekken met ouderen
• Hoofdstuk 4 Gesprekken met ouderen - specifieke aandachtspunten - Algemene richtlijnen - Richtlijnen voor de gesprekspartners vanuit hun relatie met de ouderen - Richtlijnen in verband met plaatsen en omstandigheden

DEEL 2: TAALCOMMNICATIE MET OUDEREN IN PROBLEEMSITUATIES

• Hoofdstuk 5 Communicatieproblemen bij ouderen - algemeen
• Hoofdstuk 6 Communicatie met ouderen met stem- en spraakstoornissen *
• Hoofdstuk 7 Communicatie met ouderen met gehoorstoornissen *
• Hoofdstuk 8 Communicatie met ouderen met afasie *
• Hoofdstuk 9 Communicatie met ouderen met gezichtsstoornissen *
• Hoofdstuk 10 Taalcommunicatie met dementerende ouderen *

DEEL 3: TAALCOMMUNICATIE MET OUDEREN IN DE TERMINALE FASE VAN HUN LEVEN EN MET PERSONEN IN HUN OMGEVING

* Telkens wordt ingegaan op het voorkomen en de vormen van de stoornis, de gevolgen en de te bieden hulp bij de communicatie met deze ouderen.

Delen op sociale media