Insigt: Ontwikkelingsstoornissen in een (moeilijke) context

Extra info

Inhoud

Kinderen groeien niet op in een maatschappelijk vacuüm. Er is altijd een hele context aanwezig, met eigen
sterktes en eigen moeilijkheden, een context die voortdurend invloed uitoefent op het kind. Bij het begeleiden
van kinderen met ontwikkelingsstoornissen (OS) is het dan ook van groot belang om rekening te houden
met de context. Het vinden van de aanwezige sterktes van de context en deze maximaal aanwenden is
een zeer sterke hefboom naar verandering. Maar wat als het in die context ook niet probleemloos verloopt?
Denk maar aan kinderen die opgroeien in gezinnen met ouders die zelf een psychische problematiek hebben
(KOPP-kinderen), in complex samengestelde gezinnen, in kansarme gezinnen of in gezinnen waar de
onderlinge communicatie moeilijk verloopt omwille van (v)echtscheiding, enz.

Dit leidt bij hulpverleners wel eens tot verzuchtingen als: ‘Het is dweilen met de kraan open. Wat we ook
doen, het heeft weinig effect als de context geen energie of tijd heeft om ermee bezig te zijn.’ Vaak voel je
je als hulpverlener onmachtig in dergelijke situaties. Je ziet heel wat problemen, maar oplossingen bieden
is vaak moeilijk. Misschien moet dat zelfs niet eens het streefdoel zijn. Maar wat is dan het alternatief?

Tijdens dit symposium op vrijdag 8 juni 2018 in Sig Gijzegem focussen we op hoe we de sterktes
kunnen vinden en aanspreken in een context met heel wat moeilijkheden, hoe we veerkracht kunnen versterken
en hoe we kracht- en oplossingsgericht kunnen werken. We reiken tools aan die bruikbaar zijn in
de praktijk, op basis van realistische benaderingen en verwachtingen.
 

Programma

9.00 Welkom

9.30 Inleiding en situering – dr. Emmanuël Nelis, symposiumvoorzitter

10.00 Grillige ontwikkelingen: over (on)gewenste effecten in de zorg – Hannes Verdru

11.15 Pauze

11.45 Als je eigen gedachten je tegenwerken! – Albert Janssens

12.45 Lunch

13.45 Veerkracht bevorderen in een moeilijke context: casus ADHD – Peter Emmery

15.00 Pauze

15.15 Een mirakel en toverstaf: oplossingsgericht werken en autisme – Joost Devriese en Jo Wieme

16.30 Afronding en netwerkdrink ter gelegenheid van de 10e editie van Insigt

Abstracts

Grillige ontwikkelingen: over (on)gewenste effecten in de zorg

Kinderen en jongeren vertonen vaak een grillige ontwikkeling. Onder invloed van tal van factoren gaan ze sneller, trager, anders dan anderen. Een boeiend en onvoorspelbaar traject. Het zit ook in de term ‘ontwikkelingsstoornis’ vervat: Een kind/jongere ontwikkelt niet zoals we dat zouden willen/verwachten, deze lijkt ‘verstoord’ te zijn.

Zorgverleners, ouders, én de kinderen zelf worden desondanks vaak geconfronteerd met tal van verwachtingen en ideeën omtrent hoe hun ontwikkeling zou moeten verlopen of bijgestuurd worden. Termen als zorgtrajectplannen; opstartgesprekken, evaluatiegesprekken, ontwikkelingsdoelen, werkpunten, enz. liegen er niet om. We hopen/verwachten dat een kind ontwikkelt volgens een bepaald patroon, én we verwachten dat we daar als betrokkenen - vanuit goed bedoelde zorg- een bepaalde invloed op hebben. En vaak - gelukkig maar (?) - verloopt dit ook naar wens.

Helaas ervaren we allemaal dat de realiteit soms ook anders is. Soms lukt het gewoon (even) niet. Ondanks alle inspanningen verlopen de zaken niet zoals verhoopt. De omstandigheden zijn er niet naar, het kind/jongere lijkt niet mee te willen/kunnen, andere zorgverleners lijken er andere ideeën op na te houden, er is een gebrek aan tijd of middelen, enz. En ja, dit roept soms frustratie op. We voelen ons machteloos, soms boos, ontgoocheld; en soms dreigt het een (zoveelste) faalervaring te worden.

In deze bijdrage onderzoeken we deze machteloosheid, en focussen we ons op hoe we ons hier als zorgverleners, ouders kunnen toe verhouden. Op zoek naar de effecten van ons handelen en denken.

Hannes Verdru (klinisch psycholoog, systeem georiënteerd psychotherapeut) is trainer aan de Interactie-Academie Antwerpen. Verder is hij docent psychologie aan de Hogeschool West-Vlaanderen en werkzaam als psychotherapeut in groepspraktijk Kaapstad te Brugge. Naast zijn werk met gezinnen en ouders heeft hij zich toegelegd op de begeleiding van jongeren met een autismespectrumstoornis.

Als je eigen gedachten je tegenwerken!

"Een IQ van 50, wat moet ik daarmee?"
"Als die ouders nu ook eens hun werk zouden doen, dan zou het allemaal veel beter lukken!"
"Hoe doen die dat daar op school? Hebben die niets beters te doen?"
"Precies of een therapeut zal het eens gaan oplossen…"

We hebben als ouder, hulpverlener, therapeut, leerkracht onze eigen mening, waarden, overtuigingen over wat we best doen met kinderen. Bovenstaande gedachten kunnen ons daarbij echter ook parten spelen. Wat zijn de mogelijke gevolgen van dit denken? En ook: wat kunnen we doen opdat het werk er niet door gehinderd wordt? Dergelijke vragen komen aan bod in deze lezing.

Albert Janssens is onderwijzer in gewoon en buitengewoon onderwijs sinds 1973, vormingswerker sinds 1992. Als trainer van o.a. R. Feuerstein, P.S. Klein, C. Haywood en F. Cuvelier vertrekt hij in zijn werk vanuit het onvoorwaardelijk geloof in de ontwikkelingsmogelijkheden van ieder mens. Het voorbije decennium was hij voornamelijk aan het werk rond de thema’s ‘ontwikkelingsgericht werken met kinderen’, ‘kinderen in kansarmoede’ en ‘probleemgedrag en preventie’. Hij schreef hierover verschillende boeken en artikels.

Veerkracht bevorderen in een moeilijke context: casus ADHD

ADHD is de meest frequente kinderpsychiatrische stoornis en komt voor bij 2 tot 5 procent van de jongeren. De kernsymptomen van ADHD zijn tegenwoordig breed bekend. De ernst van ADHD wordt echter vaak bepaald door andere factoren. Comorbiditeit, het gelijktijdig met of als gevolg van ADHD voorkomen van een ander probleem, treedt op bij ongeveer 70 procent van de jongeren. Contextuele factoren kunnen hierin een belangrijke impact hebben. Ouders met eigen problematiek of sociaal-economische aspecten kunnen een belangrijke negatieve invloed hebben, maar ook de dagelijkse houding van de omgeving (ouders en leerkrachten) kan erg bepalend zijn, zonder aanwezigheid van ernstige moeilijkheden op dit niveau. We bespreken, mee aan de hand van een casus, hoe veerkracht hier een tegengewicht kan bieden.

Dr. Peter Emmery is kinder- en jeugdpsychiater verbonden aan het UPC KULeuven waar hij verantwoordelijk is over de ADHD-raadpleging en een observatiegroep voor jongeren tussen 6 en 11 jaar.

Een mirakel en toverstaf: oplossingsgericht werken en autisme

In het werken met kinderen en jongeren met autisme in de hulpverlening horen en zien we vaak vooral de klachten, moeilijkheden, tekorten en beperkingen. Dit weegt zowel op de persoon met autisme, zijn omgeving als de hulpverleners. Opvoeden van kinderen en jongeren met autisme is een hele uitdaging in een maatschappij waar prestatie, flexibiliteit en sociale wendbaarheid zo op de voorgrond staat.
Oplossingsgericht werken is een hoopvolle manier van hulpverlenen. Hier wordt vertrokken van de krachten en de mogelijkheden van kinderen en jongeren. We starten met een korte inleiding over het oplossingsgericht denken waar vooral gefocust wordt op concrete methodieken en begeleidingstools. Vanuit onze dagdagelijkse therapiecontacten proberen we voortdurend te kijken naar wat werkt om ontwikkeling te bevorderen. Waar leggen we de nadruk op? Wat zijn onze favoriete tools waar we sterk in geworden zijn? Hoe komen we tot een verhaal samen met het kind of de jongere en zijn systeem? Dit willen we brengen geïllustreerd met verhalen uit de praktijk.

Dr. Jo Wieme is als kinderpsychiater verbonden aan KAS: Kinderpsychiatrische Afdelingen Samen, AZ Sint Jan en AZ Sint Lucas. Ze werkt ook in het Revalidatiecentrum t’ Veld te Aartrijke en MFC Het Anker en Spermalie Brugge.

Joost Devriese is als psychotherapeut werkzaam in een privé praktijk en lector aan de Hogeschool VIVES,
Sociaal Agogisch Werk.
 

Praktisch

Deelnameprijs:
Participanten: 110 euro / Niet-participanten 135 euro
Early bird actie. de early bird actie is afgelopen

Accreditering werd aangevraagd i.s.m. de Vereniging van Revalidatieartsen

Delen via social media

• PRINT

De uiterste inschrijfdatum voor deze activiteit is verstreken.